W związku ze 160. rocznicą wybuchu powstania styczniowego, w 2023 roku na terenie całego kraju odbędzie się wiele wydarzeń o charakterze ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym. Również w Bodzentynie 21 stycznia odbędą się Centralne Obchody 160. Rocznicy Wybuchu Powstania Styczniowego pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy – jubileuszowy XXX Marsz Szlakiem Powstańców Styczniowych Suchedniów-Bodzentyn „Równość, Wolność, Niepodległość”.
Podczas uroczystości na Górnym Rynku nastąpi odsłonięcie tablicy upamiętniającej defiladę sił powstańczych pod dowództwem gen. Józefa Hauke-Bosaka w pierwszą rocznicę wybuchu powstania. Inicjatorami oraz fundatorami tego upamiętnienia są Maria Domańska-Nogajczyk kustosz-historyk z Biblioteki Uniwersyteckiej UJK, prof. Urszula Oettingen prezes Stowarzyszenia Siekierno Nasza Ojczyzna, Witold Comber Przewodniczący Rady Seniorów Powiatu Kieleckiego, wnuk powstańca Wojciecha Aniołka (Aniołkiewicza).
Z inicjatywy prof. UJK Urszuli Oettingen zostanie wydana okolicznościowa publikacja, w której znajdą się artykuły Urszuli Oettingen, Marii Domańskiej-Nogajczyk i Daniela Wosia, od 2011 r. Komendanta Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych Suchedniów-Bodzentyn. Fundatorami publikacji są urzędy miast i gmin: Bodzentyn, Suchedniów, Szydłowiec oraz Wąchock. W tekstach zostaną przedstawione walki powstańcze w Górach Świętokrzyskich; działania gen. Józefa Hauke-Bosaka podczas powstania; historia marszów Suchedniów-Bodzentyn od 1995 r.
Dnia 27 grudnia 2022 r. dr hab. prof. UJK Urszula Oettingen, Maria Domańska-Nogajczyk i Witold Comber zwrócili się do Przewodniczącej Rady Miejskiej w Bodzentynie o uznanie 2023 roku – „Rokiem Bohaterów Powstania Styczniowego w Gminie Bodzentyn”, poprzez podjęcie uroczystej uchwały na sesji Rady Miejskiej. W dołączonym uzasadnieniu podkreślili rolę mieszkańców Bodzentyna i okolic w działaniach patriotycznych w okresie poprzedzającym Rok 1863, a następnie czynny udział w walkach powstańczych.
Powyższe planowane wydarzenia są kolejnymi inicjatywami prof. Urszuli Oettingen, która od ponad 30 lat jest zaangażowana w kultywowanie tradycji patriotycznych i narodowych na terenie regionu świętokrzyskiego i gminy Bodzentyn. Dnia 9 stycznia prof. Oettingen uczestniczyła w uroczystości Polonia Rediviva w Pałacu Prezydenckim w Warszawie, kończącej Narodowe Obchody Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystość miała na celu wyróżnienie osób, które swoją pracą przyczyniły się do utrwalenia pamięci o Polskich Bohaterach na szczeblu ogólnopaństwowym i lokalnym.
Bodzentyn był jednym z miast, na terenie którego w nocy z 22 na 23 stycznia doszło do bezpośredniego starcia z załogą rosyjską. Miejscowa ludność zapłaciła wysoką cenę za udział w narodowym zrywie. Represje popowstaniowe dosięgły mieszkańców miasteczka i okolic. Rozpoczęły się aresztowania, zsyłki na Sybir – na katorgę, osiedlenie, do rot aresztanckich; wcielanie do wojska rosyjskiego, wyroki śmierci, kary więzienia, konfiskaty, grzywny. Na gminę i miasteczko nałożono kontrybucję pieniężną. Bodzentyn tak jak inne miejscowości w Królestwie Polskim znalazł się w gronie 336 miasteczek, które utraciły prawa miejskie.
Bodzentyn i jego okolice w sposób szczególny zasługują na pamięć w tym ważnym „rocznicowym roku”. Nasz udział w powyższych wydarzeniach będzie wyrazem przywiązania do historii i podkreśli rolę miasta jako ważnego ośrodka działań patriotycznych w latach walki o wolność.
Teresa Comber
Fot. Urszula i Mirosław Oettingen. Miejsca pamięci związane z powstaniem styczniowym na terenie gminy Bodzentyn i uroczystości Polonia Rediviva w Warszawie.